Goodmorning.....Vietnam!

Wat kun je meenemen achter op een brommer? Hier in Nederland denken we aan één passagier. Of een doos of tas, vastgemaakt met snelbinders of een spin. Op weg van het vliegveld naar Hanoi zien we dat Vietnamezen groot denken als het gaat over wat mee te nemen achter op de brommer. De eerste opmerkelijke lading die we zien is een grote kooi met eenden, niet veel verderop gevolgd door een heerschap dat op zijn brommer zo’n tien varkens vervoert, drie aan elke zijkant en vier bovenop. Deze lijn doortrekkend verwacht ik zometeen een waaghals die toch minstens 5 koeien vervoert op z’n bagagedrager. Die circusact blijft helaas uit.

Het bovenstaande verhaal illustreert mijn allereerste indruk van de Vietnamezen: een volk van bromfietsacrobaten. Ze denken groot als ze bagage meenemen op hun brommers: liever groot dan klein en liever meer dan minder. Niets lijkt onmogelijk. Ook een grote boekenkast kan in dit land met gemak achter op een brommer mee. Het meest opmerkelijke dat we gezien hebben op de bagagedrager van een brommer? Een gigantische blok ijs van ongeveer 1 bij 1 bij 1 meter. Smeltend!

De taxirit naar Hanoi is verfrissend. Niet alleen zien we dat je veel meer kunt meenemen op een brommer (ik ga thuis maar ’s oefenen met mijn fiets) dan we voor mogelijk hielden, maar ook worden we weer geconfronteerd met iets belachelijk alledaags. Het is wel even lekker, zo vlak voor onze terugkeer naar Nederland, maar ook even wennen. Het voelt in het begin nog even onwennig maar al snel lijkt het weer de gewoonste zaak van de wereld, dat rechts rijden.

Hanoi

De hoofdstad van Vietnam is druk. Zeg maar gerust, HEEL druk!. De kern van de stad wordt gevormd door het oude koloniale kwartier, een stadsdeel met kleine, smalle straatjes waar op elke straathoek iemand je z’n brommer aanbiedt om je rond te rijden. En winkeltjes, heel veel winkeltjes. De straten in deze koloniale wijk zijn ingedeeld naar hun oorspronkelijke functie. Een straat waar vroeger de schoenmakers waren geconcentreerd, zal nu vol zitten met schoenenwinkels. Zo is er in Hanoi naast een porcelijnen-schalen straat en een houten-schalen straat ook een snaarinstrumentenstraat, een borstelstraat, een doodskistenstraat en een zoete aardappelstraat. En nog vele andere opmerkelijke straten (zie voor een uitgebreider overzicht pagina 98 van de Lonely Planet van Vietnam, 9-de druk, augustus 2007…;-)…)

Kikkers onthoofden

Hanoi is een geurrijke stad. Geuren die doen denken aan varkens- en kippenslachterijen zijn in sommige straten dominant aanwezig, net als de geur van gedroogde inktvis en garnalen, kerrie, steranijs en kaneel. Vlakbij ons hotel zit een dame met naast zich een bak vol met kikkers. In een aantal vloeiende bewegingen graait ze de kikkers één voor één uit de doos, hakt de kop eraf en daarna de voetjes. Hmmmmm…. Heerlijk, kikkerbilletjes.

Vietnamese handelaren met hun typische kegelhoeden lopen door de straat met de typerende bamboepalen met aan elke kant een mand. De handelswaar gaat van plastic tupperwarebakjes en emmers via fruit naar kleden. En alles wat daar nog weer tussenin zit. Bedenk het en de Vietnamees verhandelt het in de smalle straatjes van het oude koloniale kwartier van Hanoi.

Op zaterdagavond nemen de brommerrijders de straat nog meer in beslag dan ze normaalgesproken al doen. Nog nooit heb ik zoveel brommers bij elkaar gezien. Om ons heen zijn het er zeker honderden en op een traject van een kilometer zullen het er echt duizenden zijn. En waar gaan ze naartoe? Of rijden ze alleen maar om het rijden? Dat zou me niets verbazen. We vragen het ons af, maar onze taxichauffeur kan het ons niet vertellen. We hebben een communicatiekloof.

Naar Halong Bay

Halong Bay is één van de toeristische hoogtepunten in Noord-Vietnam. In de baai liggen honderden rotseilanden die als pilaren in het water staan. Het geheel levert een dermate prachtig landschap op (of is het zeeschap in dit verband?) dat de Unesco, de culturele organisatie van de VN, het op de werelderfgoedlijst heeft gezet. En we zijn niet die enige die dat wel ’s willen zien.

Op weg naar Haiphong, de havenplaats waarvandaan onze Halong Bay-cruise begint, bekruipt mij voor het eerst sinds ik in Vietnam ben een ‘Tour of Duty’-gevoel. Creedence Clearwater Revival die uit de speakers van de minibus schalt geeft me het gevoel dat ik terug ben in de jaren ’60 of vroege jaren ’70. En dat Amerika nog steeds verwoede pogingen doet de communistisch vijand in Noord-Vietnam te onderwerpen aan haar gezag. Ja, ik zie de helicopters al overvliegen. En vliegtuigen die met smerige goedjes als napalm en Agent Orange ellende veroorzaken. Het is nog steeds oorlog. Interessant hoe muziek je fantasie volledig op hol kan laten slaan.

Halong Bay is erg mooi, maar te druk om er 100% van te genieten. Natuurlijk willen we als toerist het liefst mooie plekken voor onszelf hebben, maar dat dat zo meestal niet werkt, daar heb ik me allang bij neergelegd. En dat het er druk zou zijn, dat wist ik van tevoren, maar zo druk…..? Nee, zoveel boten en mensen had ik er niet verwacht. Gelukkig maakt het gezelschap waarmee we op de boot zitten veel goed. Onze ‘korte termijn vrienden’ komen deze keer uit Denemarken, Schotland, Spanje, Canada en Duitsland. Het is goed toeven met hen en de wijntjes smaken ook prima. Kortom, het gezelschap draag in hoge mate bij aan de ervaring. Meer nog dan de landschappelijke pracht in Halong Bay.

Naar Sapa

Vijf uur ’s ochtends komt de nachttrein vanuit Hanoi aan in Lao Cai. Het regent en we zoeken snel onze taxibus op. Onderweg naar Sapa raak ik in een hilarisch non-verbaal conflict met de chauffeur. Aangezien het nogal regenachtig is, beslaat de voorruit van de auto steeds. Als de chauffeur de airco aanzet, is het echter in een mum van tijd opgelost. Tot mijn verbazing zet diezelfde chauffeur de airco steeds weer uit als de ramen weer helder zijn. Het gevolg is, je raadt het al, dat het raam steeds opnieuw beslaat. Nadat ik en de Franse dame die naast me zit op de voorbank al ’s wat blikken van onbegrip hadden uitgewisseld over de opmerkelijke actie van de chauffeur, ontspint zich een kinderachtig welles-nietes spelletje: als de chauffeur voor de zoveelste keer de airco uitzet, bedenk ik me geen seconde en zet de airco weer aan. Wat er dan gebeurt is, ik geef het toe, kinderspel van niveau Sesamstraat. Over en weer drukken de chauffeur en ik op het knopje van de airco. Aan, uit, aan, uit…. Aangezien de chauffeur geen Engels spreekt en ik me niet aan Vietnamees heb gewaagd (die taal is echt te lastig) moet deze strijd op het non-verbale vlak worden beslecht. Uiteindelijk geef ik me gewonnen. Ja, ja…. De benzineprijs mag dan in Nederland onderwerp van gesprek zijn, ook in Vietnam doen ze alles om maar zo zuinig mogelijk te rijden. Zelfs als dat ten koste gaat van het zicht.

Sapa ligt in de Tonkinese Alpen, een regio in Noord-Vietnam. Op een steenworp afstand ligt China. Naar Sapa kom je voor de natuur en een aantal inheemse stammen. Grote bergen en wouden domineren het landschap. De begroeide berghellingen plus de bossen plus de ontelbare rijstterrassen maken dat het landschap de overtreffende trap van groen als overheersend kenmerk heeft. Om elke hoek hoor je een nieuw watervalletje of, als het nog meer heeft geregend dan normaal, een waterVAL. Want regen…. dat kennen ze hier beter dan wij en Schotland bij elkaar. Regenlaarzen, poncho’s en paraplu’s zijn hier meer waard dan een klomp goud. Zelden op plekken geweest waar het zoveel regent als in Sapa. En als het dan ook nog mistig is, is Sapa pas echt mysterieus.

Als we drie kleine meisjes tegenkomen, een jaartje of 5 oud, met op hun rug een nog kleiner kind, vertelt onze gids iets opmerkelijks. Net als bij ons bestaan ook hier gezinnen waarvan beide ouders werken. Maar hier in Sapa en omgeving zijn geen crêches. De gebruikelijke oplossing hier is je oudste kind voor het jongste te laten zorgen terwijl je zelf op het land aan het werk bent. Kinderen worden hier al op zeer jonge leeftijd verantwoordelijk gemaakt voor hun jongere broertje of zusje. Met schrijnende taferelen als over straat zwervende en bedelende kinderen tot gevolg, vaak niet ouder dan een jaar of vijf, zes.

Phuong, onze gids, leidt ons rond in de woonkamer van een Vietnamese familie. Het meest opmerkelijke in de woonkamer is iets wat wij een alternatieve medicijnkast zouden kunnen noemen. Net als de Chinezen geloven Vietnamezen in de helende kracht van allerlei gekke drankjes en elixers waar veelal dierlijke ingrediënten in zijn verwerkt. Op een tafel staan tientallen flessen. Bij nadere bestudering blijkt de inhoud niet alleen uit vocht te bestaan maar heeft de eigenaar er ook nog iets aan toegevoegd om te ‘trekken’. Zo zie ik honingraten en meelwormen drijven in veel flessen. In andere cobra’s en gecko’s. Maar er is één fles waarvan ik de inhoud niet kan determineren. Bij navraag blijkt dat het gaat om een weckfles met twee berenpoten. Goed voor hart en bloedvaten…

Een klein stukje verderop staan we stil bij een mooi plantje en vertelt Phuong ons hoe je een getrouwde Black Hmong-vrouw kunt onderscheiden van een niet-getrouwde en wat de huwelijksgebruiken zijn. Ik merk dat ik niet echt oor heb voor haar verhaal, want ik ben afgeleid door het plantje dat ik sta te bestuderen. Als ze is uitverteld, vraag ik haar of ze het ook roken, wijzend naar het plantje. Maar nee, hennep wordt hier alleen geteeld om kleren van te maken, niet om in hogere sferen te geraken.

Terug in Hanoi vertelt Mister Huong, de eigenaar van het hotel waar we verblijven, dat we mazzel hebben gehad. Onze trein is voor de komende dagen de laatste geweest die vanuit het noorden Hanoi heeft kunnen bereiken. De overvloedige regenval heeft een aardverschuiving veroorzaakt, die het de trein na ons onmogelijk heeft gemaakt verder te rijden. Mister Huong vertelt dat de reizigers uit moesten stappen, met al hun bagage en in het donker, in de regen, door een bos moesten lopen naar een weg om daar opgepikt te worden met busjes. Ik probeer me voor te stellen hoe dat zou zijn geweest als we één trein later zouden hebben genomen. Ik ben blij dat dat ons bespaard is gebleven.

Inmiddels zijn we terug in Nederland en lezen we via teletekst dat er bij overstromingen in Noord-Vietnam 62 doden zijn gevallen in de buurt van Lao Chai. Daar hebben alle weckflessen met berenpoten in heel Vietnam niets aan kunnen veranderen.