Op de borrel in Brunei

Wanneer je Alex en mij twee jaar geleden had gevraagd wat kenmerken te noemen van Brunei, hadden we vast geantwoord: een oliestaat, een rijke sultan, een land naast Dubai, een grote zandbak, te veel geld en te hoge gebouwen.

De feiten zijn, Brunei ligt in Zuidoost Azië op het eiland Borneo. Het onderste deel van het eiland is Kalimantan (Indonesië) en Brunei wordt omringd door Maleisië. Het land heeft ongeveer 350.000 inwoners en is daarmee een van de kleinste landen in de wereld. Tevens beschikt het land over grote oliebronnen, waarmee het ook meteen tot een van de rijkste landen in de wereld wordt gerekend. Het wordt bestuurd door een sultan, die zoveel geld verdient met olie, dat de inwoners van Brunei geen inkomstenbelasting hoeven te betalen. Dit geldt ook voor alle expats. Het is een zwaar islamitisch land, dus alcohol is ‘no go’ voor de gewone burger. Nergens wordt alcohol in winkels verkocht. En sinds 1 juni hebben ze een extra verrassing voor de bewoners…roken in het openbaar is ook verboden, op straffe van een ongetwijfeld forse boete.

Je zult je wel afvragen wat we te zoeken hebben in een land dat niet bekend staat om zijn culturele schatten, bijzondere bezienswaardigheden en waar het begrip nachtleven nog moet worden uitgevonden en waar je zelfs op een terras met een prachtig uitzicht over zee, geen alcoholisch drankje kunt krijgen. Een zeer goede vraag.

Het is maandag 23 juni. Hilda staat ons al op te wachten op het vliegveld van Bandar Seri Begawan. De hoofdstad van Brunei. We landen om een uurtje of acht ‘s avonds en de thermometer wijst nog steeds een graad of 32 Celsius aan.

Mannes, Hilda en Céline zijn familie van Alex en na een vriendelijke uitnodiging van hen, hebben we meteen besloten de stempel van Brunei maar toe te voegen aan ons paspoort. De familie Scholte woont in Seria, een expat dorp (lees Shell-dorp), ongeveer 1,5 uur rijden van de hoofdstad.

Hilda tuft ons in haar mooie, zeer koele 4 wheeldrive richting huis. Alex en ik hebben ons echt een beetje verheugd op weer wat huiselijkheid en als we aankomen in Seria, weten we ook zeker dat het ons aan huiselijkheid niet gaat ontbreken.

Ondanks dat er in geen enkele openbare gelegenheid of winkel alcohol te koop is, biedt Hilda ons meteen een zeer goede wijn aan. Wij zijn blij. In Indonesië kun je ook wijn kopen, maar ten eerste is het duur en ten tweede smaakt het meestal niet veel beter dan een matige wijnazijn uit 1983. Hilda vertelt dat de Shell een special loket (SIS) heeft waar medewerkers van de Shell op specifieke dagen hun alcohol kunnen bestellen en ophalen. Ze hebben een bepaalde ontheffing voor een bepaalde hoeveelheid alcohol per jaar. Is de limiet gehaald, dan is het helaas pindakaas en kunnen zelfs de Shell mannen geen alcohol meer kopen in Brunei. Dus hoe meer expats hoe minder drankjes per expat.

De volgende dag is het bijzonder opstaan. Het is al weer maanden geleden dat we zelf ons ontbijt hebben mogen maken. Dus ook voor het eerst dat we weer een koelkast kunnen openen. We nemen een kijkje in beide koelkasten en we beginnen van oor tot oor te glimmen als we zien dat ze zijn gevuld met jonge kaas, oude kaas, hagelslag, zowel chocolade- als vruchtenhagel en goede aardbeienjam. Tegelijkertijd horen we ook al het koffiezetapparaat pruttelen. Wat een feest! Zoveel herkenbare dingen. Alex en ik struinen verder door de onbekende keuken, maar we krijgen al snel hulp van de amah (letterlijk: tante), een soort butler die kookt, schoonmaakt, de tuin en afwas doet en ook nog oppas is. Ze heet Juni en doet net alsof ze onzichtbaar is. Maar in een oogwenk heeft ze de bordjes, kopjes en messen voor ons klaargelegd.

Vandaag maken we ook kennis met Céline. De dochter van Mannes en Hilda. Céline zie je niet over het hoofd. Céline is acht jaar, energiek, grappig, verbaal sterk en absoluut niet verlegen,. Kortom een leuk kind. Alex en ik gaan mee om haar naar school te brengen. Deze school is opgericht voor de Shell kinderen die hier wonen en terwijl we in de deuropening het klaslokaal bekijken worden we vriendelijk door de leraar in het Nederlands begroet. Wij hadden er eigenlijk nooit over nagedacht dat je met de pabo of de kweekschool (voor de oudere lezers) ook in het buitenland terecht kunt, maar het is echt zo.

De volgende dag maken we een uitstapje naar Bandar Seri Begawan. Hilda weet ongeveer de weg, maar het is goed dat Alex er naast zit om de puntjes op de i te zetten. De eerste stop is de grote moskee. Omdat Hilda hier nog niet helemaal de weg weet en Alex een andere moskee in gedachten heeft komen we bij…een veel mooiere moskee uit dan oorspronkelijk het plan was. Hilda en ik krijgen een soort advocatentoga aan en we struinen daarmee door de moskee. De moskee is protserig, veel goud, groot.

Een van de topattracties van Brunei is het bootje varen over de rivier. Je vaart door het grootste waterdorp ter wereld (30.000 inwoners) en op een andere plek kun je neusapen zien. Ook vaar je langs het paleis van de sultan en als je pech hebt valt een krokodil je boot aan. Onze bootman laat trots de foto´s zien van de krokodillen die hij die week heeft gespot. Hij weet wel hoe je een vrouw onrustig kunt maken. Vanaf dat moment zitten Hilda en ik toch iets minder lekker. (Ik heb Bill Bryson gelezen en zijn betoog over krokodillen die graag boten aanvallen omdat het buitenboordmotorgeluid ze niet aanstond loog er niet om) Met een schuin oog houden we het water in de gaten om zo niet by surprise te worden aangevallen. Zeker als hij de boot de mangroven in stuurt, zitten wij niet meer lekker. Alex, zoals altijd, kan niet wachten tot er wat gebeurt. Hilda en ik zijn blij als we weer aan wal staan en we besluiten dat we deze dag gaan afsluiten met een bezoek aan het Empire hotel. Zoals al eerder genoemd weet Hilda wel ongeveer maar niet precies de weg…dus voordat we het weten, zijn we niet meer op weg naar het hotel en zetten we dit bezoekje in het vat waar het niet verzuurt.

Op vrijdag is het dan zover. Céline heeft om 12 uur vrij gekregen zodat we met z´n allen nogmaals naar Bandar Seri Begawan kunnen. We beginnen de dag met een bezoek aan het Brunei museum. En het is saai. Ik weet niet waarmee ik het moet vergelijken, misschien met het kijken naar een trouwreportage van mensen die je niet kent, of een presentatie van iemand die stottert…we rennen door het museum en staan binnen een uur weer buiten. Het volgende bezoek is de grote moskee. We kunnen deze tussen 16.30 en 17.00 uur bezichtigen. We stappen naar binnen en krijgen wederom de advocatentoga´s aan. Het enige dat we in deze moskee mogen is op de deurmat staan en rondkijken. In 5 minuten hebben we dit wel bekeken. Dan maar iets doen wat we wel leuk vinden. Eten in een goed restaurant. We zijn voor de tweede keer op weg naar het Empire hotel.

Het Empire hotel is in eerste instantie gebouwd door de broer van de sultan met de bedoeling om er zelf te gaan wonen. Nu moet je weten dat dit hotel niet zomaar een hotel is maar echt een huge, chique hotel waar marmer de overheersende steensoort lijkt. Het hotel telt 7 restaurants en het zwembad lijkt meer op een kleine versie van de Hoornse plas (ik heb werkelijk waar nog nooit zo’n groot zwembad bij een hotel gezien) en dit is niet het enige zwembad bij dit hotel. Alex en ik schieten gewoon in de lach van zoveel over the top rijkdom. Maar de sultan vond het ook een beetje over the top, dat zijn verwende broer hier ging wonen en heeft toen geëist dat het een hotel zou worden.

In de lobby van dit hotel, kun je de foto’s zien van de rich and famous die hier allemaal hebben gelogeerd. De meest prominente? William Jefferson Clinton, voormalig minnaar van Monica Lewinsky.

Gezien de rijkdom en navenante prijzen, zijn we verrast dat Mannes en Hilda besluiten dat we hier gaan eten. Alex en ik kijken elkaar aan en denken alleen maar: Way out of budget! We kijken nogmaals naar de goudomlijste pilaren, het zwembad, de dure kledingzaken in het hotel. Maar wat blijkt? Ondanks alle pracht en praal en de te dure kamers is het eten hier goed betaalbaar. We worden bediend zoals je mag verwachten. Keurig volgens de etiquette.

In de auto terug verbazen we ons nog steeds over het feit dat de broer van de sultan überhaupt ooit heeft overwogen dit als woonhuis te gaan gebruiken. Maar misschien dacht hij wel: “Jij (de sultan) hebt de grootste autoverzameling ter wereld, dan wil ik ook iets ter compensatie van mijn mannelijkheid.”

Op zaterdag is het dan weer tijd voor een nieuwe activiteit. Vandaag zijn alle expat eenheden opgedeeld in nationaliteit en werkgever en worden de highland games gehouden op de club. De Nederlanders zijn onherkenbaar in hun rood/wit/blauwe t-shirts en oranje kilts. We komen net binnenvallen op het moment dat de Nederlandse mannen met touwtrekken verliezen. We lopen nog een rondje over het veld en op dat moment komt er net een doedelzakken harmonie aan, bestaande uit Bruneise politiemannen, haha. Het is echt heel grappig om te zien wat er nog is overgebleven uit de oude koloniale wereld. En als ik in Brunei zou hebben gewoond en Groot-Brittanië zou de oude overheerser zijn geweest, dan zou ik zeker op de barricaden hebben gestaan om de doedelzak harmonie in stand te houden. Boven het golfen, het polo en het volkslied.

Zoals al genoemd, Alex en ik hebben ons verheugd op huiselijkheid en wat is nou huiselijker dan tv of dvd kijken. Aangezien dit land al dvd’s heeft van films die nog niet of nauwelijks in de bioscoop draaien, is het vast wel mogelijk om een leuke dvd te scoren. Ik ga op zoek naar Sex and the city. En die hebben ze. Alleen mag niemand dat weten. De film is namelijk verboden in Brunei omdat er te veel sex in zit (net of illegaal kopiëren niet verboden is). I couldn’t care less. We nemen dus deze dvd mee en Into the wild. We nestelen ons op de riante bank en kijken de twee films achter elkaar. Ik moet zeggen prima kwaliteit voor twee euro. We nemen nog wat te eten uit de koelkast, drinken de laatste wijn op en dan is ons familie bezoek in Brunei helaas al weer ten einde.

In Kuala Lumpur checken we in, in een transit hotel en terwijl ik ‘s nachts wakker word van de bedbugs, verlang ik weer terug na het nu bekende Brunei. Hilda, Mannes en Céline bedankt en tot in Kropswolde.