De kampong na de aardbeving

“De zware aardbeving op het Indonesische eiland Java heeft aan driehonderd en mogelijk al aan veel meer dan vierhonderd mensen het leven gekost. Het aantal gewonden staat nu al op ver boven de 1000. Ook de materiële schade is omvangrijk, meldden de autoriteiten zaterdag. Talrijke woningen zijn ingestort.” * bron 27 mei 2006, nu.nl

Het is zaterdagavond. Er komt een man naar ons toe die waarschijnlijk nog nooit een tandarts van dichtbij heeft gezien. Zijn tanden staan ver van elkaar en zijn niet echt wit. Maar hij spreekt enkele volzinnen Nederlands. We zijn net aangekomen en willen die avond gewoon slapen en niet rondrijden in een bakje voor op de fiets (becak), maar we beloven Yono (zoals hij heet) dat wanneer we iets van de stad willen zien, we op zoek gaan naar hem. Zijn fietsstandplaats is aan het einde van de straat van ons hotel, dus zo moeilijk kan het niet zijn.

De volgende dag is het dan zover. We stappen bij Yono in het bakje en hij rijdt ons naar het waterpaleis. Het waterpaleis is een soort groot zwembadcomplex gebouwd voor de sultan en zijn harem tussen 1758-1765. In de oorspronkelijke staat waren er 6 zwembaden, waar er nu nog een stuk of drie van over zijn. Deze sultan had zijn eigen YabYum imperium in die tijd al gebouwd. In een van de zwembaden zwommen dan al zijn vrouwen. Vanuit zijn toren kan hij zijn vrouwen bekijken en een van zijn bediendes opdracht geven om de vrouw van zijn voorkeur uit te nodigen voor zijn privé zwembad. Nadat ze klaar zijn in het zwembad was de volgende ronde het sultan bed ...need I say more.

Ondertussen is sultan nummer 10 aan de macht in Yoyakarta en deze sultan is automatisch de gouverneur voor de “provincie”Yogajakarta”. En zo te horen zijn de bewoners erg blij, dat ze geen geld hoeven te spenderen aan de verkiezingen.

Na het waterpaleis brengt Yono ons naar het Kraton. Het Kraton is in dezelfde tijd gebouwd als het waterpaleis en het Kraton is nog steeds de residentie van de sultan. Aangezien wij ons in het waterpaleis hebben laten verleiden tot het kopen van verschillende batik lakens, zijn we enigszins verlaat. Zodat onze becak bestuurder ons vriendelijk vertelt dat we nog een half uur hebben voor de residentie. Bij binnenkomst valt het mij op dat iedereen netjes in kostuum loopt en dat de kaartverkoper perfect Nederlands spreekt. De vrouwelijke gids leidt ons langs de residentie. De sultan heeft in het verleden vele dure cadeaus ontvangen uit de verschillende windrichtingen van de wereld. Alex doet nog zijn best om alle symboliek te begrijpen van wat ze de sultan toewensen. En spreekt het achter elkaar in op zijn voice recorder.

Dan is het tijd voor onze lunch. We nodigen onze bestuurder uit voor de lunch. Yono heeft een leuk restaurant uitgezocht. We zitten naast twee ontwikkelde ondernemende meiden die net hun eigen tassenlijn hebben opgezet (www.mineandhers.com) (later koop ik nog een zeer exclusieve tas bij hen, waarvan ik verwacht dat ik deze nederland niet in krijg).

Even later begint Yono te vertellen over de ochtend van de aardbeving, twee jaar geleden. Op 26 mei 2006 om 6 uur in de ochtend, schudt zijn huis heen en weer, binnen een minuut is de hele kampong (dorp) met de grond gelijk gemaakt. “Ik zag een boom niet ver van mij vandaan vallen en vervolgens kwam diezelfde boom weer omhoog. (alex en ik luisteren met verbazing) De aarde golfde, het was net of de aarde vloeibaar was geworden. Ik liep naar buiten op zoek naar mijn vrouw, want die was eten aan het halen met mijn dochter. Ik kon haar niet meteen vinden. Het was zo chaotisch. Mijn vader lag nog binnen in de slaapkamer van ons huis. Hij kreeg een balk op zich.” “ Bedoel je dat hij het niet heeft overleefd? “”Ja, hij heeft het niet overleefd. “

Yono vertelt zijn hele verhaal zonder emotie. Daarna vertelt hij dat het de hele week na de aardbeving hard heeft geregend en dat hij daardoor zijn boekje Nederlands-Indonesisch kwijt is geraakt. Ook vertelt hij dat hij aan het sparen is voor een Becak, omdat hij deze becak huurt voor 5000 rph per dag. Tijdens diezelfde lunch nodigt hij ons ook uit om kennis te maken met zijn (hoogzwangere) vrouw en kind. Dat lijkt ons wel wat.

Alex en ik stellen ons beide de Kampong voor. Aangezien deze man ongeveer € 2,80 per dag verdient en dat zijn vrouw niet werkt, denken we aan vervallen hutten.

Twee dagen later is het dan zover. Vandaag gaan we met Yono naar zijn kampong. We stappen uit de bus ergens buiten Yogjakarta. We lopen een onverharde weg in. Ik kijk om mij heen en ik vind de omgeving hier prachtig. We zien veel bomen, een suikerrietplantage, mais en ga zo maar door. We lopen eerst langs de lagere school. En in plaats van een vervallen school, ziet deze school er zeer stevig en nieuw uit. Wanneer we de kampong inlopen valt mij inderdaad op hoe netjes de huizen zijn en zo nieuw. Yono vertelt dat elke huizenbezitter ongeveer € 1100,- van de regering heeft gekregen om weer wat op te bouwen na de aardbeving. Zo te zien is de buurt daar qua woningbouw niet slechter van geworden. Ook Yono zijn huis ziet er prima uit. Ze hebben een tuin en verschillende potten met daarin planten. En er staat een klein hokje voor zijn huis. Alex vraagt waar hij die voor gebruikt. Yono legt uit dat hij in de ochtend kapper is. Een knipbeurt kost € 0,21.

We worden ontvangen door zijn vriendelijke, pittige en goed Engels sprekende vrouw. (alweer een verrassing) en vervolgens maken we kennis met zijn dochter van 6. Zij blijkt een slim meisje te zijn. Voordat ze naar school ging kon ze al lezen en schrijven en nu leert ze naast Indonesisch ook Arabisch en Engels. En haar moeder vertelt dat ze best streng en consequent voor haar dochter is. Ik stel mij zo voor wat voor een baan deze vrouw zou hebben gehad wanneer ze in Nederland zou hebben gewoond. Ze heeft een heerlijke lunch voor ons gemaakt. En Alex en ik zijn blij dat we eindelijk weer wat gastvrijheid ervaren in Indonesië.

Omdat we Yono zo sympathiek vinden, hebben Alex en ik besloten dat we hem een becak kado gaan doen. Het is voor ons maar een relatief klein bedrag, maar voor Yona zou het nog zeker een jaar sparen zijn. Alex begint zijn verhaal in te leiden. Hij vertelt dat Yono ons heeft verteld dat hij al aan het sparen is voor zijn becak en dat wij hem graag willen helpen. Het enige wat wij er voor terug willen hebben is dat we een e-mail krijgen te zijner tijd met een foto van de becak. We geven de envelop met geld en.....ze zeggen heel rustig dank je wel. En that’s it. Geen spoor van emotie.
Yono en zijn vrouw gaan naar binnen en komen weer naar buiten. Dan vragen ze ons wat voor tekening wij op de becak willen hebben, zodat wij in de toekomst (en onze vrienden) de becak kunnen herkennen. We hebben daar nog geen moment over nagedacht, maar de ideeën komen vanzelf.

Alex begint al te fantaseren over een Friese becak. (ik kom uit Groningen, dus nee) Dan komen nog de fantasieën over Nederland Europees kampioen (helaas geen optie meer) . Als laatste stellen we voor om de contouren van Nederland op zijn becak te schilderen, maar we drukken hem op het hart dat het zijn becak is en zijn keuze. Na nog een tour door de kampong en de nodige mensen gedag te hebben gezegd, gaan Alex en ik weer terug naar Yogjakarta.

Wanneer de foto binnen is, zullen we hem even doorsturen.